რა არის ბლოკჩეინის ტექნოლოგია და როგორ მუშაობს?
ბლოკჩენის განმარტება: ბლოკჩეინი არის დეცენტრალიზებული ინფორმაციის შენახვის ტექნოლოგია, რომელიც გამოიყენება კრიპტოსა და ონლაინ აპლიკაციებში. ის წარმოადგენილია ბლოკების ჯაჭვად, სადაც თითოეული ბლოკი შეიცავს ტრანზაქციების და ხელმოწერების ნაკრებს, ასევე წინა ბლოკის ჰეშს. სწორედ ეს თვისებები ხდის ბლოკჩეინს უცვლელსა და დაცულს ცვლილებებისგან ქსელის ყველა მონაწილეს თანხმობის გარეშე.
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია წყვეტს ნდობის პრობლემას ქსელის მონაწილეებს შორის, რადგან ყველა მონაწილეს აქვს წვდომა ტრანზაქციების მთელ ისტორიაზე, რაც გამორიცხავს მონაცემების გაყალბებას ან შეცვლას. ეს საშუალებას იძლევა შეიქმნას სისტემა, რომელიც ფუნქციონირებს შუამავალი პირის გარეშე.
ბლოკჩეინის სტრუქტურა და დიზაინი
ბლოკჩეინის სტრუქტურა და დიზაინი შეიძლება განსხვავდებოდეს კონკრეტული გამოყენების შემთხვევისა და მოთხოვნების მიხედვით, თუმცა, როგორც წესი, ისინი მოიცავს შემდეგს:
ბლოკები
ეს არის მონაცემთა ნაკრები, რომელიც შეიცავს ტრანზაქციების ჯგუფს და უნიკალურ ჰეშს. ბლოკი ასევე მოიცავს წინა ბლოკის ჰეშის ბმულს, რაც ქმნის ბლოკების ჯაჭვს ანუ ბლოკჩეინს. ეს ჯაჭვი ერთდროულად ინახება სხვადასხვა ადგილზე და შეიცავს ინფორმაციას ყველა ტრანზაქციის შესახებ. ერთი ბლოკის ტრანზაქციის გასაყალბებლად აუცილებელია ყველა მომდევნო ბლოკის ცვლილება, რაც პრაქტიკულად შეუძლებელია.
ტრანზაქციები
ბლოკჩეინის ტრანზაქციები წარმოადგენს ჩანაწერებს ღირებულების გაცვლის შესახებ ორ ან მეტ მხარეს შორის. ბლოკჩეინში ტრანზაქციები ჯგუფდება ბლოკებად და ემატება ჯაჭვს.
კვანძები (ნოდები)
ვანძები ან ნოდები — ეს არის კომპიუტერები, რომლებზეც გაშვებულია ბლოკჩეინის ქსელის მხარდასაჭერად საჭირო პროგრამული უზრუნველყოფა. ისინი უზრუნველყოფენ ახალი ბლოკების მოპოვებას, ტრანზაქციების დადასტურებას ან გაუქმებას, მონაცემების გადაცემას ქსელში და მთელი ბლოკების ჯაჭვის ასლების შენახვას. ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია გახდეს ნოდი, თუ დააინსტალირებს ბლოკჩეინის შესაბამის პროგრამულ უზრუნველყოფას.
კონსესუსის ალგორითმები
კონსენსუსის ალგორითმი — ეს არის ბლოკჩეინის მუშაობის პრინციპი, რომელიც უზრუნველყოფს ქსელის უსაფრთხოებას და მონაცემების თანხვედრას კვანძებს შორის. ეს აუცილებელია ბლოკჩეინის მთლიანობისა და უსაფრთხოების შესანარჩუნებლად. ამ პრინციპების წყალობით სისტემა არ საჭიროებს ადმინისტრატორებს ან ცენტრალურ საცავებს. კონსენსუსის ალგორითმები ამოწმებენ თითოეულ ბლოკში ინფორმაციის სისწორეს.
დეველოპერებმა შემოგვთავაზეს კონსენსუსის მრავალი ალგორითმი, მაგრამ ყველაზე პოპულარული გახდა ის, რომლის საფუძველსაც წარმოადგენს:
- სამუშაოს მტკიცებულება — Proof-of-Work (PoW);
- წილის მტკიცებულება — Proof of Stake (PoS)
ჰეშ ფუნქციები
ჰეშ-ფუნქციები კრიპტოგრაფიული ალგორითმებია, რომლებიც მონაცემებს გარდაქმნიან ფიქსირებული სიგრძის სიმბოლოების ჯაჭვად. ბლოკჩეინის ტექნოლოგიაში ჰეშ-ფუნქციები გამოიყენება თითოეული ბლოკისთვის უნიკალური ჰეშის შესაქმნელად და ასევე ბლოკჩეინის არავალიდური წვდომისგან დასაცავად. ჰეშ-ფუნქცია ბლოკჩეინის განუყოფელი და აუცილებელი კომპონენტია.
შეყვანილ მონაცემებს „გასაღები“ (key) ეწოდება, ხოლო ჰეშ-ფუნქციის შედეგს — სიმბოლოების ჯაჭვი — „ჰეში“ (hash). მაინერები ჰეშს გამოთვლიან ახალი ბლოკის გასახსნელად, სისტემის მუშაობის უზრუნველსაყოფად და შესაბამისი ჯილდოს მისაღებად.
მაგალითად, ბიტკოინის ბლოკჩეინში გასაღებად გამოიყენება 64-ნიშნა კომბინაციები, რომლებიც შედგება ციფრებისა და ასოებისგან: A, B, C, D, E, F. ბიტკოინის ჰეშ-ფუნქცია ამ კოდებს შიფრავს SHA-256 ალგორითმით. ზუსტად ეს ალგორითმი გამოიყენება ბიტკოინის საფულის მისამართების გენერირებისთვისაც.
ამ დაშიფვრის მოდელის გატეხვა დღემდე ვერავინ მოახერხა. მიუხედავად იმისა, რომ ბლოკჩეინის ყოველი ახალი ბლოკი შეიცავს წინა ბლოკების მონაცემებს, ინფორმაციის მოპარვა ან გაყალბება ბლოკჩეინში პრაქტიკულად შეუძლებელია. ახლო მომავალში დეცენტრალიზებული სისტემების უსაფრთხოებისთვის პოტენციური რეალური საფრთხე შესაძლოა გახდეს კვანტური კომპიუტერები.
კრიპტოგრაფიული ხელმოწერები
კრიპტოგრაფიული ხელმოწერები წარმოადგენს მათემატიკურ ფუნქციებს, რომლებიც გამოიყენება ტრანზაქციის ავთენტურობის გადასამოწმებლად. ხელმოწერები გენერირდება დახურული გასაღების (private key) გამოყენებით და მათი გადამოწმება შესაძლებელია ღია გასაღებით (public key).
ბლოკჩეინის სტრუქტურა ასევე შეიძლება შეიცავდეს სხვადასხვა ფუნქციებს, როგორიცაა სმარტ კონტრაქტები. სმარტ კონტრაქტი წარმოადგენს ხელშეკრულებას, რომლიც ავტომატურად სრულდება შეთანხმებების გარაშე მყიდველსა და გამყიდველს შორის.
ყველა მონაცემი იწერება კოდში და იშიფრება დახურული/ღია გასაღებების მეშვეობით, რაც უზრუნველყოფს უსაფრთხო კავშირსა და მონაცემთა გადაცემას.
საერთო ჯამში, ბლოკჩეინის სტრუქტურა და დიზაინი მიმართულია ინფორმაციის უსაფრთხო და დეცენტრალიზებული შენახვა-გადაცემისთვის, რაც ქმნის ნდობას მხარეებს შორის შუამავლების საჭიროების გარეშე.
ბლოკჩეინის ტიპები
საჯარო ბლოკჩეინები
საჯარო ან ყველასთვის ხელმისაწვდომი ბლოკჩეინები დეცენტრალიზებულია — მათ არ აკონტროლებს არც ერთი ორგანიზაცია ან ფიზიკური პირი, ხოლო მომხმარებლებს შეუძლიათ დარჩნენ ანონიმურად. საჯარო ბლოკჩეინს რამდენიმე უპირატესობა აქვს:
ნებისმიერ ადამიანს, ვისაც ინტერნეტთან წვდომა აქვს, შეუძლია ის გამოიყენოს.
ყველა ტრანზაქცია იწერება და მასში ცვლილება შეუძლებელია.
გარდა ამისა, ქსელი უსაფრთხოა — იმდენად ბევრი კვანძია, რომ მავნე მონაწილეს დეცენტრალიზებული ქსელის კონტროლი პრაქტიკულად არ შეუძლია.
საჯარო ბლოკჩეინების ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მინუსი — დაბალი გამტარიანობაა. ეს გამოწვეულია იმით, რომ კონსენსუსის მიღწევა ხდება ფართო და განსხვავებულ მომხმარებელთა ჯგუფში. სხვა მნიშვნელოვანი ნაკლი — მაღალი ენერგომოხმარებაა, რაც დაკავშირებულია იმასთან, რომ საჯარო ბლოკჩეინები დიდი რაოდენობით ელექტროენერგიას მოიხმარენ მაშინ, როდესაც მომხმარებლები ქსელში კრიპტო მაინინგს ახორციელებენ. საჯარო ბლოკჩეინის ყველაზე ცნობილი მაგალითებია Bitcoin და Ethereum. ორივე ბლოკჩეინი მუშაობს ღია კოდის საფუძველზე, რაც ნიშნავს, რომ თითოეულ მომხმარებელს შეუძლია ნახოს და გამოიყენოს ის.
კერძო ბლოკჩეინები
კერძო ბლოკჩეინი წარმოადგენს ბლოკჩეინ ქსელის ტიპს, რომელშიც წვდომა შეზღუდულია და საზოგადოებისთვის დახურულია. საჯარო ბლოკჩეინებისგან განსხვავებით, რომლებიც ღიაა ნებისმიერი მომხმარებლისთვის და შესაძლებელი ხდება ტრანზაქციების გადამოწმება,
კერძო ბლოკჩეინები, როგორც წესი, გამოიყენება ორგანიზაციების მიერ კონკრეტული მიზნებისთვის — მაგალითად, მიწოდების ჯაჭვის მართვისთვის, ფინანსური ტრანზაქციებისთვის ან მონაცემთა გაცვლის პროცესისთვის.
კერძო ბლოკჩეინში ქსელი მხარდაჭერილია ორგანიზაციათა კონსორციუმის ან ცალკეული პირების მიერ, და მხოლოდ დამტკიცებულ მონაწილეებს აქვთ ნებართვა შეუერთდნენ ქსელს და დაადასტურონ ტრანზაქციები. მონაწილეებმა უნდა მიიღონ ქსელის ადმინისტრატორის ნებართვა შესაერთებლად, ასევე უნდა დააკმაყოფილონ გარკვეული კრიტერიუმები, როგორიცაა საჭირო ტექნიკური უნარების ფლობა ან კონკრეტული ბიზნეს-მოთხოვნების შესრულება.
კერძო ბლოკჩეინებს აქვთ რამდენიმე უპირატესობა საჯარო ბლოკჩეინებთან შედარებით — მათ შორისაა ტრანზაქციების უფრო მაღალი სიჩქარე, უკეთესი მასშტაბირება და დამატებითი მორგების შესაძლებლობები. ასევე, ისინი უზრუნველყოფენ უსაფრთხო და კონტროლირებად გარემოს კონფიდენციალური ინფორმაციისთვის.
ბლოკჩეინ-კონსორციუმები
ბლოკჩეინ-კონსორციუმის შემთხვევაში, ქსელს მართავს ორგანიზაციების ჯგუფი,
რომლებიც ერთად მუშაობენ ტრანზაქციების გადამოწმებასა და ქსელის მომსახურებაზე.
ამ ჯგუფში შეიძლება შედიოდეს კერძო კომპანიები, სახელმწიფო სტრუქტურები ან სხვა ტიპის ორგანიზაციები. მათ აქვთ სხვადასხვა ხარისხის კონტროლი ქსელზე — მათი როლისა და კონსორციუმში ნდობის დონის შესაბამისად.
ბლოკჩეინ-კონსორციუმები წარმოადგენენ კომპრომისს საჯარო ბლოკჩეინების გამჭვირვალობასა და კერძო ბლოკჩეინების კონფიდენციალურობას შორის. ისინი უზრუნველყოფენ უფრო უსაფრთხო და კონტროლირებად გარემოს, ვიდრე საჯარო ბლოკჩეინები, თანაც ინარჩუნებენ დეცენტრალიზაციისა და ქსელში ნდობის გარკვეულ დონეს.
ჰიბრიდული ბლოკჩეინები
ჰიბრიდული ბლოკჩეინები წარმოადგენენ ბლოკჩეინ ქსელის ტიპს, რომელიც აერთიანებს როგორც კერძო, ასევე საჯარო ბლოკჩეინების ელემენტებს. ისინი აერთიანებენ საჯარო ბლოკჩეინების უსაფრთხოებასა და გამჭვირვალობას, კერძო ბლოკჩეინების კონტროლსა და კონფიდენციალურობას.
ჰიბრიდულ ბლოკჩეინში ქსელის ზოგიერთი ნაწილი შეიძლება ღია იყოს საზოგადოებისთვის ტრანზაქციების გადამოწმებისთვის, მაშინ როცა სხვა ბლოკებს შეიძლება ჰქონდეს შეზღუდული წვდომა.
ჰიბრიდული ბლოკჩეინები უზრუნველყოფენ უფრო მაღალ მასშტაბირებას და ეფექტიანობას საჯარო ბლოკჩეინებთან შედარებით და იძლევიან ქსელის მორგების შესაძლებლობას კონკრეტული ბიზნეს-მოთხოვნების შესაბამისად.
როგორ მუშაობს ბლოკჩეინი?
მოდით, მიმოვიხილოთ მისი ძირითადი პრინციპები მარტივად.
ტრანზაქციები
ტრანზაქცია წარმოადგენს ნებისმიერი ღირებულების — მაგალითად, აქტივების ან მონაცემების — გაცვლას ორ მხარეს შორის. ბლოკჩეინის ქსელში ტრანზაქციები ემატება ბლოკებად.
ბლოკები
ყოველი ბლოკი შეიცავს ტრანზაქციების ჯგუფს და უნიკალურ კოდს, რომელსაც „ჰეში“ ეწოდება — ის ბლოკის იდენტიფიკატორია. როგორც კი ბლოკი ტრანზაქციებით ივსება, ის უერთდება უკვე არსებული ბლოკების ჯაჭვს.
შემოწმება
სანამ ბლოკი დაემატება ბლოკების ჯაჭვს, ის უნდა გადამოწმდეს და დადასტურდეს ქსელის მონაწილეების მიერ, რომლებიც ცნობილია როგორც „კვანძები“ ან ნოდები. გადამოწმების პროცესს კონსენსუსი ეწოდება და ის უზრუნველყოფს, რომ ბლოკში არსებული ტრანზაქციები ვალიდურია და ბლოკჩეინის მდგომარეობა შესაბამისად განახლდება.
დეცენტრალიზაცია
ბლოკჩეინის ერთ-ერთი ძირითადი თვისებაა მისი დეცენტრალიზებული ბუნება. ბლოკჩეინის ქსელი განაწილებულია მრავალ კვანძზე, და არცერთ კვანძს არ აქვს კონტროლი მთელ ქსელზე.
ეს იძლევა უფრო უსაფრთხო და გამჭვირვალე სისტემის შექმნის შესაძლებლობას, რადგან არ არსებობს ცენტრალური წერტილი, სადაც შეიძლება მოხდეს შეცდომა ან ერთპიროვნული კონტროლი.
შეუცვლელობა
მას შემდეგ, რაც ბლოკი შეურთდება ბლოკების ჯაჭვს, მისი შეცვლა ან წაშლა შეუძლებელია. ეს ბლოკჩეინს აქცევს ყველა ტრანზაქციის უცვლელ ჩანაწერად, რომელიც ქსელში განხორციელებულა. ამგვარად, ბლოკჩეინი წარმოადგენს უსაფრთხო და გამჭვირვალე სისტემას,
რამდენიმე მხარეს შორის ტრანზაქციების დასაფიქსირებლად — ცენტრალური ორგანოს ან შუამავლის გარეშე. ბლოკჩეინის ტექნოლოგია იყენებს დეცენტრალიზებულ კვანძთა ქსელს ტრანზაქციების გადასამოწმებლად, რომლებიც შემდეგ ემატებიან შეუცვლელი ბლოკების ჯაჭვს.
ბლოკჩეინის გამოყენების სფეროები
დარეგულირებული რეესტრის ტექნოლოგიას ფართო შესაძლებლობები აქვს. ბლოკჩეინის გამოყენება კრიპტო სფეროს მიღმაც აქტიურად მიმდინარეობს — მათ შორის მედიცინაში, განათლებაში და ლოგისტიკაში.
განვიხილოთ ეს და სხვა გამოყენების სფეროები უფრო დეტალურად:
ლოგისტიკა
ბლოკჩეინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას მიწოდების ჯაჭვში მიმდინარე ყველა ტრანზაქციის უნებართვო წვდომისგან დაცული ჩანაწერის შესაქმნელად, რაც ზრდის ეფექტიანობას, გამჭვირვალობას და ანგარიშვალდებულებას.
მედიცინა
ბლოკჩეინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას ელექტრონული სამედიცინო ჩანაწერების უსაფრთხოდ შესანახად და სამართავად, ასევე მედიკამენტების გავრცელების კვალდაკვალ დადგენისთვის — მათი ავთენტურობისა და უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად.
უძრავი ქონება
ტექნოლოგია ეხმარება უძრავი ქონების ყიდვა-გაყიდვისა და მართვის პროცესების ოპტიმიზაციას, შეუცვლელი და უნებართავო წვდომისგან დაცული ტრანზაქციული ჩანაწერების შექმნის გზით.
ციფრული იდენტიფიკაცია
ბლოკჩეინი შეიძლება გამოყენებულ იქნას უსაფრთხო და უნებართავო წვდომისგან დაცული ციფრული იდენტიფიკაციური მონაცემების შესაქმნელად, რაც ხელს უწყობს პირადი ინფორმაციის დაცვას და პირადობის მოპარვის თავიდან აცილებას.
ეს მხოლოდ რამდენიმე მაგალითია ბლოკჩეინის მრავალრიცხოვანი შესაძლო გამოყენებიდან.
რადგან ტექნოლოგია მუდმივად ვითარდება და იხვეწება, სავარაუდოა, რომ უახლოეს მომავალში მას ახალი გამოყენების სფეროებიც გამოუჩნდება.
ბლოკჩეინის უპირატესობები
მონაცემთა მთლიანობა
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია ისეა შექმნილი, რომ ნებისმიერი ბლოკი ან თუნდაც ტრანზაქცია, რომელიც ემატება ჯაჭვს, ვერ დაექვემდებარება რედაქტირებას, რაც საბოლოო ჯამში უზრუნველყოფს მაღალი დონის უსაფრთხოებას.
ცენზურისგან თავისუფლება
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია ითვლება ცენზურისგან თავისუფლად, რადგან ის არ იმართება რომელიმე ერთი მხარის მიერ, და ეფუძნება სანდო კვანძების კონცეფციას — ისინი მონაწილეობენ ვალიდაციისა და კონსენსუსის პროტოკოლებში, რომლებიც სმარტ კონტრაქტების საშუალებით ამტკიცებენ ტრანზაქციებს.
მარტივი გადამოწმების შესაძლებლობა
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია გამოიყენება ინფორმაციის დეცენტრალიზებული ფორმით შესანახად,
ამიტომ ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია გადაამოწმოს ინფორმაციის სისწორე ნულოვანი გამჟღავნების მტკიცების (zero-knowledge proof) გამოყენებით — მეთოდით, რომლის დროსაც ერთი მხარე ამტკიცებს მონაცემის სისწორეს მეორე მხარისთვის, თავად მონაცემის დეტალების გამჟღავნების გარეშე.
განაწილება
რადგან ბლოკჩეინის მონაცემები ხშირად ინახება ათასობით მოწყობილობაზე, რომლებიც განაწილებულია კვანძების ქსელში, სისტემას და მონაცემებს ახასიათებთ მაღალი გამძლეობა ტექნიკური ხარვეზებისა და მავნე შეტევების მიმართ.
ბლოკჩეინის მინუსები
მიუხედავად იმისა, რომ ბლოკჩეინის ტექნოლოგიას მრავალი უპირატესობა აქვს,
მას ასევე გააჩნია გარკვეული ნაკლოვანებები, რომლებიც აუცილებლად უნდა იქნას გათვალისწინებული:
მასშტაბირება
ამჟამად ბლოკჩეინებს შეუძლიათ წამში მხოლოდ შეზღუდული რაოდენობის ტრანზაქციის დამუშავება (TPS). ბიტკოინის ბლოკჩეინს აქვს 3-დან 7-მდე TPS-ის მხარდაჭერა, ხოლო Ethereum-ს — 13-15 TPS. მასშტაბირების პრობლემების გადასაჭრელად Ethereum-ის ქსელი იყენებს მეორე დონის (Layer 2) გადაწყვეტილებებს, რომლებიც საშუალებას იძლევა წამში ათეულობით ათასი ტრანზაქცია დამუშავდეს. L2 ბლოკჩეინებში შედის: Polygon, Arbitrum, Optimism და სხვა.
სირთულე
ბლოკჩეინის ძირეული ტექნოლოგია რთულად გასაგებია იმ ადამიანებისთვის,
რომლებიც ტექნოლოგიურ სფეროსთან ნაკლებად არიან დაკავშირებული. ეს შესაძლოა იქცეს მასობრივი დანერგვის ერთ-ერთ შემაფერხებელ ფაქტორად.
ენერგომოხმარება
ტრანზაქციების გადამოწმების პროცესი ბლოკჩეინში, რომელიც ცნობილია როგორც „მაინინგი“, საკმაოდ მაღალი ენერგომოხმარებით ხასიათდება.
რეგულირება
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია ჯერ კიდევ განვითარების ადრეულ ეტაპზეა, და ამ ეტაპზე გაურკვეველია, როგორი იქნება მისი რეგულირების მექანიზმები მომავალში. ეს ნორმატიული გაურკვევლობა შესაძლოა წარმოადგენდეს სირთულეს იმ ორგანიზაციებისთვის,
რომლებიც ბლოკჩეინის დანერგვის შესაძლებლობას განიხილავენ.
თავსებადობა
ამჟამად სხვადასხვა ბლოკჩეინ ქსელები ერთმანეთთან თავსებადი არ არის, რაც ართულებს ღირებულების ან ინფორმაციის გადაცემას განსხვავებულ ქსელებს შორის. ფუნქციური თავსებადობის არარსებობა შეიძლება იქცეს ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის ფართო მასშტაბით დანერგვის შემაფერხებელ ფაქტორად.
უსაფრთხოება
მიუხედავად იმისა, რომ ბლოკჩეინის ტექნოლოგია თავის ბუნებით უსაფრთხოა, ზოგიერთ ქსელში დაფიქსირდა გარღვევისა და უსაფრთხოების დარღვევის შემთხვევები.
დასკვნა
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია წარმოადგენს დეცენტრალიზებულ და განაწილებულ რეესტრთა სისტემას, რომელიც საშუალებას აძლევს მხარეებს განახორციელონ უსაფრთხო და გამჭვირვალე ტრანზაქციები შუამავლის გარეშე. ტექნოლოგია ფუნქციონირებს კრიპტოგრაფიული ალგორითმების საფუძველზე, რომლებიც უზრუნველყოფენ ტრანზაქციების გადამოწმებასა და ჩანაწერების წარმოებას კომპიუტერული ქსელის ფარგლებში, რომლის მონაწილეები ცნობილნი არიან კვანძები.
ტრანზაქციის ჩაწერის შემდეგ, ინფორმაცია ხდება მუდმივი და მისი შეცვლა ან წაშლა ქსელის თანხმობის გარეშე შეუძლებელია. ბლოკჩეინს აქვს პოტენციალი რადიკალურად შეცვალოს მრავალი სექტორი — ფინანსებიდან დაწყებული ჯანდაცვით დამთავრებული —
მისი გამოყენების არეალი განაგრძობს ზრდას, ჩნდება ახალი შესაძლებლობები.
ხშირად დასმული კითხვები
ბლოკჩეინის ტექნოლოგია პირველად აღწერილ იქნა ბიტკოინის თეთრ წიგნში, რომელიც 2008 წელს გამოქვეყნდა.
საჯარო ბლოკჩეინები არის დეცენტრალიზებული ღია კოდის მქონე ქსელები, სადაც ნებისმიერს შეუძლია მონაწილეობა. ბლოკჩეინი იძლევა საშუალებას, ნებისმიერმა შეამოწმოს ტრანზაქციები, დაამატოს ახალი ბლოკები ჯაჭვში და სრულად ნახოს ბლოკჩეინის ისტორია.
კერძო ბლოკჩეინები კი ცენტრალიზებული ქსელებია, რომლებიც ეკუთვნის და იმართება ერთი ორგანიზაციის ან კონსორციუმის მიერ. ასეთ ქსელებზე წვდომა შეზღუდულია, ხოლო ტრანზაქციების გადამოწმებისა და ბლოკების დამატების შესაძლებლობა მხოლოდ კონკრეტულ, შერჩეულ მონაწილეებს აქვთ.
ბლოკჩეინის ტექნოლოგიის შექმნა მიეწერება პირს ან ჯგუფს, რომელიც იყენებდა ფსევდონიმს — სატოში ნაკამოტო.
ნოდი არის მოწყობილობა ან კომპიუტერი, რომელიც საჭიროა ბლოკჩეინის ქსელის შენარჩუნებისთვის. მისი ძირითადი ფუნქციაა მონაცემების განაწილება და შენახვა სხვა ნოდებს შორის.
ბლოკჩეინის ოთხი ტიპი არსებობს: საჯარო, კერძო, კონსორციუმის ბლოკჩეინი და ჰიბრიდული.
ბლოკჩეინის პლატფორმა არის პროგრამული უზრუნველყოფა ან აპლიკაცია, რომელიც უზრუნველყოფს ინფრასტრუქტურას დეცენტრალიზებული აპლიკაციების შესაქმნელად და გასაშვებად ბლოკჩეინის ქსელის საფუძველზე.
ბლოკჩეინი და ბიტკოინი ერთმანეთთან დაკავშირებული, მაგრამ განსხვავებული ცნებებია. ბლოკჩეინი არის ტექნოლოგია, რომელიც უზრუნველყოფს ინფორმაციის ან აქტივების უსაფრთხო და გამჭვირვალე შენახვასა და გადაცემას დეცენტრალიზებული გზით. თავის მხრივ, ბიტკოინი (BTC) არის კრიპტო აქტივი, რომელიც ბლოკჩეინს იყენებს როგორც საბაზისო ინფრასტრუქტურას.
